Anadolu Selçuklu Medreseleri

19 Nisan 2024
Kategori: Anadolu Coğrafyası
Kelimeler Anadolu Selçuklu Medreseleri
0 Yorum

32040 Okuma

Anadolu Selçuklu Medreseleri hangileridir? Hangi dönemde yapılmışlar ve özellikleri nelerdir?

Ne zaman yapılmışlardır ve hangi Anadolu şehirlerinde bulunmaktadırlar? gibi merak ettiğiniz sorularınızın cevabını yazımız içeriğinde bulabileceksiniz.

Anadolu'da Selçuklu Medreseleri

Anadolu'yu Ortaçağ'da 250 yıla yakın bir dönemde yöneten Selçuklular bu coğrafyada çok sayıda medreseler, camiler, hanlar, kervansaraylar, hamamlar, kaleler ve tersaneler gibi çok sayıda eser inşa etmişlerdir.

selcuklu medreseleri sivas

Anadolu Selçuklu başkenti Konya başta olmak üzere özellikle Anadolu şehirleri olan Sivas, Kayseri, Niğde, Tokat, Amasya, Kırşehir, Erzurum illerinde yoğun olarak görülen Selçuklu eserleri, asırlardır dimdik ayakta kalmayı başararak günümüze ulaşmışlardır. Gezginlerin merakla ve ilgiyle gezip gördüğü bu abide yapıtlar, Anadolu topraklarının en önemli tanıkları arasında yer almaktadırlar.

Anadolu Selçuklu Devletinde medreseler, kervansaraylar, darüşşifalar ve camiler Anadolu kentlerinin anıtsal örnek mimari yapıları olarak karşımıza çıkmaktadır. Üniversite düzeyindeki eğitim kurumları olan medreseler dönemin hükümdarları, vezirleri, devlet adamları ve aileleri tarafından inşa edilmiştir. Halktan kişiler de medrese yaptırarak eğitime katkı sağlamışlardır.

Anadolu Selçuklu Devletine Buradan Ulaşabilirsinz.

Dönemim en önemli eğitim ve öğretim kurumu olan medreseler ile aynı planda kurgulanan darüşşifalar da dikkat çekmektedir. Medreselerdeki eğitim dini ve pozitif bilimler olarak ayrılmaktadır.

Anadoluda Kurulan İlk Türk Beylikleri için Tıklayın

Ortaçağda Anadolu'da yapılan medreseler, vakıflarca finanse edilmişlerdir. Bu bağlamda işleyiş açısından günümüzdeki vakıf üniversiteleri ile benzerlik gösterdikleri söylenebilir.

İşte Selçuklu'nun Anadolu'ya miras bıraktığı medreseler...

1. Cacabey Medresesi l Kırşehir

Kırşehir kent merkezinde bulunan medrese; Anadolu Selçuklu Devleti döneminde Kırşehir Beyi Cacaoğlu Emir Nurettin tarafından 1272 yılında rasathane olarak yaptırılmıştır. Cacabey Gökbilim Medresesi sonradan camiye çevrilmiş olup minaresindeki mavi çiniler nedeniyle halk arasında “Cıncıklı” camii adı ile isimlendirilmiştir.

Medrese kesme taştan yapılmış olup kare planlıdır. Kuzeyindeki giriş kapısı işlemelidir, yapıdan ayrı olan tuğladan yapılmış çinili ve tek şerefeli minaresinin ilk önce gözlem yeri olarak kullanıldığını göstermektedir.

Caminin sol tarafında Cacabey’e ait 1272 yılında kesme taştan yaptırılmış türbe bulunmaktadır. Türbenin içi çinilerle süslü olup içten kubbeli çokgen piramit biçiminde bir külah ile örtülüdür. Medrese, günümüzde cami olarak kullanılmaktadır.

2. Dündar Bey Medresesi l Isparta

Hızırbey Camisiyle birbirlerini tamamlayan Dündar Bey Medresesi, Hamidoğulları beylerinden Dündar Bey tarafından yaptırılmıştır. 1301-1302 yılları arasında inşa edilen Dündar Bey Medresesi Isparta'nın Eğirdir ilçesinde bulunmaktadır.

Mimarisi dikdörtgen planlı olup, tek eyvanlı ve çift katlı bir yapıdır. Medresenin özellikle giriş kapısı çok heybetli ve harika bir işlemeye sahip.

3. Çifte Minareli Medrese l Erzurum

Erzurum, Çifte Minareli Medrese; taş işçiliğinin en güzel örnekleri arasında yer alırken, görkemli taç kapısı ve çifte minaresiyle de görenleri kendisine hayran bırakır. Türkiye Selçuklu mimari geleneğini yansıtan abidevi eser iki katlı, açık avlulu, iki minarelidir.

Anadolu Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat'ın kızı Hüdavent Hatun tarafından 1253 tarihinde yaptırılan medrese; Anadolu’nun en büyük medresesidir ve taş işçiliğinin şaheserleri arasında yer almaktadır.

ERZURUM NEREDE KALINIR?

ERZURUM OTEL REZERVASYON İÇIN TIKLAYIN!

4. Hunat Hatun Medresesi l Kayseri

1237 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubat'ın eşi Mahperi Hunat Hatun tarafından inşa ettirilen tarihi medrese, Kayseri’nin en önemli sembol eserlerinden birisidir.

Cumhuriyet döneminde Arkeoloji ve Etnoğrafya müzesi olarak hizmet veren yapı, günümüzde hediyelik eşya çarşısı olarak kullanılmaktadır. Aynı tarihte yaptırılan Hunat Camii; Selçuklu mimarisinin en güzel örneklerinden birisidir.

Tarihi mekânda bir taraftan alışveriş yaparkan diğer taraftan Kayseri'nin meşhur lezzetlerinin tadına bakma imkânı da bulacaksınız.

5. Çifte Minareli Medrese l Sivas

Sivas şehir merkezinde bulunan bu nadide eser 1271 yılında İlhanlı Veziri Şemseddin Mehmed Cüveny tarafından inşa ettirilmiştir. Taç kapının üzerindeki tuğla minareler çini bezemelidir. Bitkisel ve geometrik motiflerle süslü taç kapı görenleri kendisine hayran bırakır.

Günümüze sadece taç kapı ve tuğla-çini örgülü iki minaresi kalsa da karşısında bulunan İzzettin Keykavus’un yaptırdığı Şifaiye Medresesi ile gezilip görülmeğe değer abide eserler arasındadır.

6. Şifaiye Medresesi (Buruciye) l Sivas

1271 yılında Anadolu Selçuklu Sultanlarından III. Gıyasettin Keyhüsrev zamanında Hibetullah Burucerdioğlu Muzaffer Bey tarafından yaptırılmış. Taç kapı üzerindeki muhteşem figürler görülmeğe değerdir. Dört eyvanlı olan medresenin bir eyvanı türbe haline getirilmiştir.

Türbede Anadolu Selçuklu sultanlarından l.İzzettin Keykavus yatmaktadır. Darüşşifa dikdörtgen planlı, tek katlı kesme taştan yapılmıştır.

Günümüzde El sanatları Merkezi olarak kullanılan yapının 2005 yılında restorasyonu yapılmıştır.

7. Gökmedrese l Sivas

4. Kılıçarslan'ın oğlu 3. Gıyasettin Keyhüsrev döneminde Vezir Sahip Ata Faahreddin Ali tarafından 1271 yılında yaptırılmıştır. Türk mimarisinin en güzel örneklerinden birisi olan yapı ile ilgili Evliya Çelebi "Bu eserin mislini yapmak mümkün değil. Diyar-ı İslam’da emsaline rastlanmamıştır. Timurlenk’in hayretle temaşa ettiği bu medresenin kapısı kale kapısı kadar sağlamdır.” demiştir.

Bir mescit ve 14 odadan oluşan medresenin iki minaresi, girişinin üzeri dört kollu yıldız şeklinde bir tonoz ile örtülmüştür. Gök Medrese'nin tamamı günümüze gelememiştir. 1926 yılında ise okula dönüştürülmüş, bundan sonraki yıl ise müzeye çevrilmiştir.

Uzun zamandır restorasyonu çalışmaları tamamlanan Sivas’taki 750 yıllık Selçuklu eseri sizi kendine hayran bırakacak heybete sahip.

8. Pervane Medresesi l Sinop

Sinop şehir merkezinde Selçuklu vezirlerinden Süleyman Muineddin Pervane tarafından 1262 yılında yaptırılan medrese uzun asırlar eğitim kurumu olarak kullanılmıştır.

2002 yılından bugüne yöresel ürünlerin bulunduğu el sanatları çarşısı olarak kullanılmaktadır.

9. İnce Minareli Medrese l Konya

Selçuklu mimarisinin en güzel örneklerinden birisi olan medrese, Anadolu Selçuklu Sultanı ll. İzzettin Keykavus döneminde yaptırılmıştır. Selçuklu mimarisinde pek kullanılmayan taç kapı bu medresede kullanılmış.

Harika bir taş işçiliğine sahip olan medrese, 1956 yılından günümüze "Taş Ahşap Eserler Müzesi" olarak kullanılmaktadır.

10. Karatay Medresesi l Konya

Karatay ilçesinde bulunan medrese, 1251 yılında Emir Celaleddin Karatay tarafından inşa ettirilmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'ne ait taş işçiliğinin en güzel örnekleri arasında bulunan medresede Büyük Türk Bilgini Mevlana hocalık yapmıştır.

Muhteşem özellikteki çinileriyle dikkat çeken Karatay Medresesi, günümüzde "Çini Eserler Müzesi" olarak hizmet vermektedir.

11. Gevher Nesibe Darüşşifası l Kayseri

Gevher Nesibe Tıp Merkezi

Sultan I. Gıyasettin Keyhüsrev'in kız kardeşi Gevher Nesibe' Hatun’un isteği üzerine darüşşifa olarak inşa edilmiştir. Gevher Nesibe'nin ölüm döşeğinde abisinden istediği şifahane, 1206 yılında hizmete açılmıştır. Şifahane, günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Müzede; Gevher Nesibe Eyvanı, Atatürk ve Askeri Hekimleri, Kışlık dersane, kütüphane, Selçuklu kıyafetleri, adli tıp tarihi, dişçilik tarihi, eczacılık tarihi, ameliyathane ve cerrahi aletler bölümleri yer almaktadır.