Anadolu'da Yılkı Atları

1 Mayıs 2024
Kategori: Anadolu Coğrafyası
Kelimeler Anadolu'da Yılkı Atları
0 Yorum

3239 Okuma

Yılkı atı nedir ve Anadolu coğrafyasında yaşadıkları yerler ve özellikleri nelerdir?

Yılkı atları Anadolu’da genellikle sahipleri tarafından, terk edilmiş atları tanımlamak için kullanılır. Türkçe, yılkı “Kendi halinde yaşayan bağımsız at” anlamında kullanılmaktadır. Orhun Abideleri ve Dede Korkut hikayelerinde geçmektedir.

Yılkı atlarının hüzünlü bir öyküsü vardır insanı derinden sarsan, hepimiz duyup, dinlemişizdir. Anadolu’nun bazı yörelerinde sahipleri tarafından iş göremez hale gelen yaşlı atlar, güz mevsiminde tabiata salınır bir daha sahiplenilmez. Zamanla bu atlar birbirleri ile çiftleşerek çoğalırlar ve bulundukları ortama yabancılaşarak, dağlarda özgürce yaşamaya başlamışlardır.

Yılkı atları Anadolu’da genellikle sahipleri tarafından, terk edilmiş atları tanımlamak için kullanılır. Türkçe, yılkı “Kendi halinde yaşayan bağımsız at” anlamında kullanılmaktadır. Orhun Abideleri ve Dede Korkut hikayelerinde geçmektedir.

YILKI ATLARI ANADOLU'DA NEREDE YAŞARLAR?

Yılkı atları Türkiye’de Batı Anadolu, Göller Bölgesi ve Orta Anadolu’nun bazı yüksek rakımlı dağlık kesimlerinde görülmektedir. Batı Anadolu’da Afyonkarahisar'ın Sandıklı Akdağ Tabiat Parkı, Kumalar Dağı ve Emirdağ Yaylası’nda, Isparta Sütlüce Yuvalı Yaylası’nda görülmektedir.

Akdağ Tabiat Parkı, çok sayıda aktivitenin yanında otantik evleri, masmavi gölü, yemyeşil ormanları ve yılkı atları ile meşhur.

Sandıklı’da bulunan Akdağ Tabiat Parkı muhteşem atmosferiyle Karadeniz Yaylalarını aratmaz ve burada gezinti ve piknik yapıp, yılkı atlarını görmeniz olağan...

Orta Anadolu’da ise Karaman’ın Karadağ ve Kayseri’nin Erciyes Dağı eteklerinde Hörmetçi ve Sultan Sazlığı Milli Parkı alanlarında yaşadığı bilinmektedir. Kars yöresinde de yılkı atlarına rastlanmaktadır.

YILKI ATLARININ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

10-15 attan oluşan gruplara “At sürüsü” anlamına gelen halk tarafından “öğrek” sözcüğü kullanılmaktadır. Öğrekler halinde dolaşan yılkıların bir lideri vardır. Kısırlaştırılmamış erkek atlar ise "Aygır" olarak isimlendirilir. Onun emirlerine uymak zorundadırlar. Zamanla grupta liderlik mücadelesi başlar, mücadeleyi kaybedenler ve dışlananlar yeni bir aygır liderliğinde grup oluşturarak ayrı bir yaşam alanı belirlerler.

Kayseri, Erciyes Dağı eteklerinde yaşayan yılkılar, daha kalabalık sürüler halinde yaşamlarını sürdürürler. Bunların bazıları evcilleştirilerek tarım ve turizm sektöründe kullanılmaktadır. Hörmetçi Köyünde yılkıların bazıları sahiplenilip eğitilmektedir.

En büyük sıkıntıları yazın sıcakta su, kış mevsiminde ise yiyecek sıkıntısı çekmeleridir. Bu yüzden bazı yılkılar yaşamını kaybetmektedirler. Kışın kurtların saldırılarına karşı birlik halinde savunma yapan yılkılar, kışları gür çam ormanlarının içinde kalmaktadır.

Anadolu'nun özgür atları yılkılar, yıllarca zorlu yaşam mücadelerine devam etmekte ve farklı bir figür olarak hatıralarda yaşamaktadırlar.

Yılkı Atlarının Romanı

Bu arada size bahsetmeden geçemeyeceğim bir roman var bu alanda kaleme alınmış... Abbas Sayar tarafından 1970 senesinde yayımlanan “Yılkı Atı” romanı içeriği ve kahramanları ile dikkat çekici. Çünkü eserin ana kahramanı yılkı atları...